Gazy rzeczywiste to gazy nieidealne, których cząsteczki zajmują przestrzeń i wchodzą w interakcje; w konsekwencji nie są zgodne z prawem gazu doskonałego. Aby zrozumieć zachowanie gazów rzeczywistych, należy wziąć pod uwagę: - wpływ na ściśliwość; - zmienna pojemność cieplna właściwa; - siły van der Waalsa; - nierównowagowe efekty termodynamiczne; - zagadnienia związane z dysocjacją molekularną i reakcjami elementarnymi o zmiennym składzie.